Đa số người dân không tin vào quyết tâm chống tham nhũng

(TBKTSG Online) - Người dân bày tỏ quan ngại đối với tham nhũng trong khu vực công và trong cung ứng dịch vụ công. Những người được hỏi trên phạm vi toàn quốc cũng cho rằng tình trạng vị thân và tham nhũng trong chính quyền địa phương hiện còn rất phổ biến. Bên cạnh đó, người dân không tin tưởng nhiều vào quyết tâm chống tham nhũng của chính quyền.

Đây là một trong những phát hiện trong khảo sát PAPI với gần 14.000 người dân trên toàn quốc năm 2015 được công bố sáng nay 12-4. Khảo sát này được tiến hành bởi Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, Trung tâm Nghiên cứu Phát triển và Hỗ trợ Cộng đồng, và Chương trình Phát triển Liên hiệp quốc tại Việt Nam.

Chỉ số nội dung ‘Kiểm soát tham nhũng trong khu vực công’ cũng chứng kiến sự sụt giảm đến 3 điểm phần trăm so với kết quả khảo sát năm 2014.

Trên toàn quốc, chỉ có 37% số người được hỏi cho rằng chính quyền cấp tỉnh đã thực sự nghiêm túc xử lý vụ việc tham nhũng xảy ra ở địa phương.

So với kết quả khảo sát năm 2014, có sự gia tăng đột biến ở tỉ lệ người dân cho biết phải chi ‘lót tay’ để làm xong giấy chứng nhận quyền sử dụng (CNQSD) đất. Ước tính có khoảng 44% số người đã làm thủ tục liên quan đến giấy CNQSD đất trong năm 2015 phải đưa hối lộ mới làm xong được thủ tục, tăng gần gấp đôi so với tỉ lệ ước tính 24% năm 2014.

Các chỉ tiêu đo mức độ hối lộ trong trường tiểu học công lập và trong dịch vụ hành chính công về giấy chứng nhận quyền sử dụng đất đều cho thấy tình trạng nhũng nhiễu, vòi vĩnh, ‘chung chi’, ‘bồi dưỡng thêm’ để nhận được dịch vụ tốt hơn có xu hướng gia tăng.

Người trả lời trên phạm vi toàn quốc cũng cho rằng tình trạng vị thân và tham nhũng trong chính quyền địa phương hiện rất phổ biến. Tuy nhiên, kết quả phân tích cho thấy động lực và quyết tâm đấu tranh chống tham nhũng trong giới chức và người dân có xu hướng giảm dần. Tham nhũng là một trong ba nhóm vấn đề người dân quan ngại nhất trong năm 2015, bên cạnh mối lo lắng về điều kiện kinh tế (như nghèo đói, việc làm và thu nhập) và giao thông, đường sá (phục vụ đi lại, giao thương).

Long An và Sóc Trăng là hai tỉnh trong nhóm đạt điểm cao nhất từ 2011 đến 2015. Điểm của Bình Dương giảm đến 30% so với 2011. Thủ đô Hà Nội luôn ở trong nhóm đạt điểm thấp nhất trong 5 năm liên tục.

Trong số sáu chỉ số nội dung, chỉ số nội dung ‘Công khai, minh bạch’ giảm mạnh nhất - đến 7 điểm phần trăm so với kết quả năm 2014. Kết quả khảo sát ở nội dung này cho thấy tỉ lệ người dân được biết đến danh sách hộ nghèo giảm đáng kể và trong số ít những người biết đến danh sách hộ nghèo, chỉ có một số nhỏ tin tưởng vào độ xác thực của danh sách này. Chẳng hạn, có tới 46% số người được hỏi trên toàn quốc cho rằng có những hộ trên thực tế rất nghèo nhưng không được đưa vào danh sách hộ nghèo.

Năm 2015, mức độ công khai, minh bạch về kế hoạch sử dụng đất và khung giá đất ở địa phương tiếp tục giảm sút; người dân ít có cơ hội đóng góp ý kiến cho quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất ở địa phương hơn trước.

Theo bà Pratibha Mehta, Điều phối viên Liên hiệp quốc tại Việt Nam, kết quả PAPI năm 2015 cho thấy có sự suy giảm ở 5 trong 6 chỉ số nội dung PAPI đo lường. Năm chỉ số nội dung đó là: Công khai-minh bạch, Kiểm soát tham nhũng, Tham gia của người dân ở cấp cơ sở, Trách nhiệm giải trình, và Thủ tục hành chính công. Chỉ số nội dung duy nhất có dấu hiệu tích cực là ‘Cung ứng dịch vụ công’, với số điểm tăng không đáng kể.

Bà cho biết, chính quyền các tỉnh Nam Định, Hà Tĩnh, Quảng Trị, Đà Nẵng và Long An rất đáng được ghi nhận - năm tỉnh/thành phố này luôn có tên trong nhóm đạt điểm cao nhất về tổng thể trong suốt 5 năm qua. Những tỉnh, thành phố đạt điểm thấp thường tập trung ở Nam Trung Bộ và Tây Nguyên.

“Chúng tôi hy vọng rằng những phát hiện nghiên cứu PAPI trong 5 năm qua sẽ là những chỉ báo làm nền tảng so sánh cho nhiệm kỳ chính quyền giai đoạn 2016-2021,” PGS. TS. Đặng Ngọc Dinh, Giám đốc Trung tâm nghiên cứu phát triển và Hỗ trợ cộng đồng (CECODES), nói.

Thứ Ba,  12/4/2016, 20:13 (GMT+7)

Tư Hoàng