Nhạc Sĩ Anh Việt Thu

Anh Việt Thu và “Trời Việt Nam mến yêu”
Một người bạn thân của nhạc sĩ Anh Việt Thu (1939-1975) đã giải thích vì sao ông lấy bút danh Anh Việt Thu khi viết nhạc: “Nhạc sĩ Anh Việt Thu tên thật là Huỳnh Hữu Kim Sang, sinh năm 1939, quê ở Cái Bè – An Hữu thuộc tỉnh Mỹ Tho. Bút danh này xuất phát từ hoàn cảnh gia đình ông: Việt Thu là tên em trai của ông, do ông phải bảo bọc người em nên đặt tên như thế để nhớ trách nhiệm của mình: Anh Việt Thu, tức “anh của Việt Thu”.
Anh Việt Thu hoạt động văn nghệ ở Sài gòn vào những năm 1970 sau một năm theo đoàn du ca Phù Sa (do ông thành lập, gồm ông, Anh Việt Thanh, Hà Phương, Phạm Minh Cảnh) biểu diễn từ Cần Thơ ra đến Huế. Các bài hát của ông quen thuộc với những người yêu nhạc là “Giòng An Giang”, “Người ngoài phố”, “8 điệp khúc”, “Đa tạ”, “Hai vì sao lạc”, "Người ngoài phố"…
Nhà thơ Du Tử Lê đã nhận định về nhạc của Anh Việt Thu: “Trong số những nhạc sĩ sinh trưởng ở miền Nam thuộc thế hệ 1940 chẳng những thành danh sớm mà từ giai điệu tới ca từ cũng mượt mà là nhạc sĩ Anh Việt Thu. Tuy Anh Việt Thu từ trần có phần sớm sủa hơn các bạn đồng nghiệp của ông nhưng ngay từ năm 1956, ở tuổi 17, Anh Việt Thu đã nổi tiếng với ca khúc “Giòng An Giang.” Và chỉ ít năm sau, khi vừa bước qua tuổi hai mươi, ông đã khiến không ít nhạc sĩ của miền Nam thời đó phải bất ngờ trước độ chín tới của tài hoa ông qua ca khúc “8 điệp khúc.” Để rồi sau đấy, hàng loạt sáng tác khác mang tên Anh Việt Thu liên tiếp ra đời. Chúng ta có thể kể những ca khúc như “Chân dung", “Đa tạ", “Người ngoài phố", “Hai vì sao lạc” hay các bài “Nhớ nhau hoài", “Gió về miền xuôi", “Xa dấu ngựa hồng”…

“8 điệp khúc” là một ca khúc gồm 8 đoản khúc với câu hát lặp đi lặp lại “Trời làm cho mưa giăng giăng mây tím dệt thành sầu”, thể hiện tâm tình của một chàng trai từ lúc còn nằm trong nôi nghe tiếng hát ru dịu dàng của mẹ cho đến khi bước chân vào đời giữa lúc quê hương đang chìm đắm vào một cuộc chiến tranh tương tàn. Dưới bầu trời u ám với mây tím giăng đầy và những giọt mưa bay mờ mịt, anh thấy nỗi buồn chất ngất trong tâm hồn và thấy tiếc nhớ một thuở xa xôi với bàn tay của mẹ “đón gió muôn phương” và “đan gối mộng” để đưa anh vào giấc ngủ yên lành với hình ảnh đàn chim nhỏ bay trên trời. Nỗi buồn giờ đây ở khắp nơi như mây tím giăng khắp trời, nhưng anh đã nghe được tiếng gọi thiết tha của trùng dương và rừng thiêng nên hứa nguyện sẽ mãi mãi yêu mến và dâng hiến cả cuộc đời mình cho quê hương yêu dấu:

1.Trời làm cho mưa bay giăng giăng mây tím dệt thành sầu
Bàn tay năm ngón mưa sa
Dìu anh trong tiếng thở
Đưa tiễn anh đi vào đời
Mẹ Việt Nam ơi! Hai mươi năm ngăn lối rẽ đường về
2.Trời làm cho mưa bay giăng giăng mây tím dệt thành sầu
Bàn tay đón gió muôn phương
Bàn tay đan gối mộng
Đưa tiễn anh đi vào đời
Mẹ Việt Nam ơi! Ai chia ly tan tác cả ngàn đời
3.Trời làm cho mưa bay giăng giăng mây tím dệt thành sầu
Nằm nghe tiếng hát đu đưa dìu anh trong giấc ngủ
Ôi tiếng ru ru ngọt ngào
Mẹ Việt Nam ơi! Ai chia ly tan tác cả ngàn đời
4.Tiếng hát hát trên môi
Giấc ngủ ngủ trong nôi
Một đàn, đàn chim nhỏ bay khắp trời Việt Nam mến yêu
Ôi tiếng chim muông gọi đàn
Mẹ Việt Nam ơi! Con xin dâng hiến trọn cả đời
5.Trời làm cho mưa bay giăng giăng mây tím dệt thành sầu
Từng đêm ấp ủ trong tim
Từng đêm khe khẽ gọi
Anh nhớ thương em từng giờ
Mẹ Việt Nam ơi! Ai chia ly tan tác cả ngàn đời
6.Trời làm cho mưa bay giăng giăng mây tím dệt thành sầu
Trùng dương sóng nước bao la
Trùng dương vang tiếng gọi
Ôi sóng thiêng em về Trời
Mẹ Việt Nam ơi! con xin ghi xin khắc nguyện lời thề
7.Trời làm cho mưa bay giăng giăng mây tím dệt thành sầu
Rừng thiêng lá đổ âm u
Rừng thiêng vang tiếng gọi
Ôi núi thiêng em về nguồn
Mẹ Việt Nam ơi! Con xin ghi xin khắc nguyện lời thề
8.Tiếng hát hát trên môi
Giấc ngủ ngủ trong nôi
Một đàn, đàn chim nhỏ bay khắp trời Việt Nam mến yêu
Ôi tiếng chim muông gọi đàn
Mẹ Việt Nam ơi! Con xin dâng hiến trọn cả đời.
Ca khúc “8 điệp khúc” với giọng hát ca sĩ Thanh Tuyền trong chương trình ca nhạc 

.                                                   Tám Điệp Khúc - Thanh Tuyền

Vào năm 1966, khi cuộc chiến trên quê hương trở nên ác liệt, gây nhiều đau thương, mất mát, Anh Việt Thu đã viết một ca khúc bày tỏ ước mơ quê hương sẽ có một ngày không còn tiếng súng vì “súng phải thẹn thùng” và âm thanh vang vọng trong không gian chỉ là tiếng hát đượm buồn của một cô gái ru hồn người nghe vào những giây phút bình yên khi những nỗi hãi hùng của cuộc chiến làm cho biết bao người đổ máu trên mảnh đất quê hương đã vĩnh viễn qua đi. Lời ca thắm thiết ân tình với quê hương đã chịu nhiều khổ đau làm cho cả mây trắng trên trời cũng rưng rưng xúc động:

.                                                            Đa Tạ - Duy Khánh

.                                                     Đa Tạ - Hoàng Oanh

“Tôi xin đa tạ ngày nao súng phải thẹn thùng,
Ngày nao súng phải lạnh lùng.
Nắng hạ vàng rưng rưng mây trắng
Ôi mây xõa tóc nghiêng nghiêng.
Xin đa tạ người em bé bỏng mặn mà,
Người em bé bỏng thật thà.
Nắng hạ vàng rơi phủ bờ vai.
Lời ai ru gió hiu hiu buồn.
Tôi xin đa tạ lời ca tiếng ru ru mềm,
Lời ca tiếng ru êm đềm
Ôi lời ca đã xua chinh chiến
Ru chim trắng trắng tung bay.
Xin đa tạ giòng máu thắm đỏ ruộng cây,
Giòng máu vẫn chảy miệt mài
Xin lời ru xua hãi hùng đi.
Lời ai ru gió hiu hiu buồn".
(Lời 2)
"Tôi xin đa tạ mồ hôi nhỏ giọt dầm dề
Mồ hôi nhỏ giọt tràn trề
Trên đồng sâu hay trên ruộng lúa
Xanh thăm thẳm mắt em thơ
Xin đa tạ lời ca ấp ủ vỗ về
Lời ru ấp ủ não nề
Nắng hạ vàng rơi phủ bờ vai
Lời ai ru gió hiu hiu buồn.
Tôi xin đa tạ lời ca lời ca đã xua bạo tàn
Lời ru đã xua phũ phàng
Nắng hạ vàng rưng rưng mây trắng
Ôi mây xõa tóc nghiêng nghiêng.
Xin đa tạ ngày nao súng phải thẹn thùng
Ngày nao súng phải lạnh lùng.
Xin lời ru xua hãi hùng đi.
Lời ai ru gió hiu hiu buồn".

Nguồn: Huỳnh Duy Lộc Fb